Το «War Paint – Women at War» είναι το τρίτο ντοκιμαντέρ της Margy Kinmonth σε μια τριλογία που εξερευνά τη σχέση τέχνης και πολέμου. Μετά το «Eric Ravilious: Drawn to War» και το «War Art with Eddie Redmayne», αυτή τη φορά η Kinmonth ρίχνει φως στις γυναίκες καλλιτέχνιδες και την οπτική τους πάνω στον πόλεμο — αν και, ας είμαστε ειλικρινείς, ο τίτλος με το λογοπαίγνιο για το μακιγιάζ είναι λίγο… cringy.
Αρκετό potential, αλλά…
Η θεματική είναι άκρως ενδιαφέρουσα, όμως το ντοκιμαντέρ αφήνει μια αίσθηση επιφανειακής ανάλυσης. Η Kinmonth αναλαμβάνει ρόλο αφηγήτριας και on-screen interviewer, πράγμα που σημαίνει ότι της πιστώνουμε και τις… λιγότερο εύστοχες ερωτήσεις. Παράδειγμα; Ρωτάει τη γλύπτρια Rachel Whiteread:
— «Υπάρχει διαφορά στην αντίληψη των γυναικών καλλιτεχνών σε σχέση με τους άντρες; Και τι βλέπουν οι γυναίκες που δεν βλέπουν οι άντρες;»
Η Whiteread, με την κομψότητα που τη διακρίνει, απαντά:
— «Νομίζω ότι αυτό είναι απίστευτα δύσκολο να απαντηθεί. Δεν νομίζω ότι μπορείς να κάνεις αυτόν τον διαχωρισμό.»
Ευτυχώς, το ντοκιμαντέρ δεν προσπαθεί να δώσει κάποια εύκολη απάντηση σε τέτοιου είδους ερωτήματα.
Γυναίκες δημιουργοί στον πόλεμο
Το ντοκιμαντέρ προβάλλει αρκετές καλλιτέχνιδες που αποτύπωσαν τον πόλεμο με τον δικό τους τρόπο: από την Dame Laura Knight, που ζωγράφισε σκηνές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, μέχρι τη Linda Kitson, που αποτύπωσε τον Πόλεμο των Φόκλαντς, και την αρχιτέκτονα-καλλιτέχνιδα Maya Lin, δημιουργό του Μνημείου Βετεράνων του Βιετνάμ στην Ουάσινγκτον. Fun fact: κάποιος αξιωματούχος είχε αμφισβητήσει την επιλογή της Lin για polished black granite, λέγοντας πως ήταν «υπερβολικά θηλυκή».
Φυσικά, υπάρχουν και οι μεγάλες κυρίες της σύγχρονης τέχνης, όπως η Maggi Hambling και η Marcelle Hanselaar, αλλά το doc φωτίζει και καλλιτέχνιδες που παραλίγο να ξεχαστούν: τη φωτογράφο Lee Miller, τη Rachel Reckitt με τις avant-garde ξυλογραφίες της, ακόμα και τις κρατούμενες στο ιαπωνικό στρατόπεδο Changi στη Σιγκαπούρη, που έφτιαχναν quilt squares για να εκφραστούν μέσα από την τέχνη.
Οι νέες φωνές που (δεν) ακούστηκαν όσο έπρεπε
Το πιο ενδιαφέρον κομμάτι είναι ίσως οι σύγχρονες καλλιτέχνιδες που δημιουργούν σε ενεργές εμπόλεμες ζώνες. Η Ουκρανή Zhanna Kadyrova παίζει με υλικά επιφάνειας και αντικείμενα που βρίσκει στα χαλάσματα, ενώ η Σουδανή καλλιτέχνιδα graffiti Assil Diab ζωγραφίζει τοιχογραφίες προς τιμήν των αδικοχαμένων του «ξεχασμένου» πολέμου στο Σουδάν.
Κάπου εδώ βέβαια, το ντοκιμαντέρ χάνει λίγο την ευκαιρία να εστιάσει περισσότερο σε αυτές τις νέες φωνές, δίνοντας (guess what) περισσότερο χώρο στα καθιερωμένα ονόματα. Ίσως το να φωτίσει τις ανερχόμενες καλλιτέχνιδες να έκανε το doc λιγότερο «εξαγώγιμο» στις διεθνείς αγορές, αλλά… κρίμα, βρε Kinmonth.
Το verdict;
Το «War Paint – Women at War» έχει σίγουρα μερικές δυνατές στιγμές και προσφέρει spotlight σε γυναίκες καλλιτέχνιδες που το αξίζουν, αλλά overall, μένει κάπως στην επιφάνεια. Αν ψάχνεις για κάτι που να εμβαθύνει στις ιστορίες τους, ίσως αυτό το doc να μη σε καλύψει πλήρως. Αν πάλι θες μια πρώτη γνωριμία με το θέμα, go for it.
