«Με τον φίλο μου παιδεύομαι εδώ και χρόνια, η δουλειά με αρρωσταίνει. Θέλω να τα παρατήσω όλα και να πάω να ανοίξω ένα εργαστήρι κεραμικών στη Σίφνο, να ανασάνω.»
Θεραπευόμενη: «Πρέπει να αλλάξω τη ζωή μου επειγόντως. Με τον φίλο μου παιδεύομαι εδώ και χρόνια, η δουλειά με αρρωσταίνει. Θέλω να τα παρατήσω όλα και να πάω να ανοίξω ένα εργαστήρι κεραμικών στη Σίφνο, να ανασάνω.»
Θεραπεύτρια: «Είστε κεραμίστρια;»
Θεραπευόμενη: «Όχι, αλλά πρέπει να φύγω. Πώς θα βρω τη δύναμη; Τι θα κάνω με τη ζωή μου Θεέ μου; Δεν ξέρω καν τι θέλω. Ξέρω μόνο σίγουρα ότι δεν πάει άλλο…»
Πώς θα βρούμε τη δύναμη να υλοποιήσουμε όσα ονειρευόμαστε; Να συστηνόμαστε στους ανθρώπους και στη ζωή με σιγουριά και να γίνουμε κύριοι του εαυτού μας και της μοίρας μας;
Ως αυτοπεποίθηση ορίζεται το να εμπιστεύεται κανείς τον εαυτό του στο να αποκτά, µιλά, ενεργεί, αποφασίζει. Αυτοπεποίθηση είναι η άνεση και η σιγουριά που εµπνέει η παρουσία μας: «Μπήκε στην αίθουσα συνεδριάσεων µε µια αυτοπεποίθηση!»
Πώς χτίζεται όμως η αυτοπεποίθηση; Σύμφωνα με την Προσωποκεντρική Προσέγγιση, αυτό που κρατάει τους ανθρώπους “κλειδωμένους”, είναι η πεποίθησή τους πως ο αληθινός τους εαυτός δεν αξίζει την αγάπη.
Από πού προέρχεται η λανθασμένη αυτή πεποίθηση; Από την παιδική μας ηλικία. Το αυθόρμητο συναίσθημα ενός παιδιού, η πραγματική του ιδιοσυγκρασία, συχνά αποδοκιμάζονται από τους γονείς. Το παιδί αναγκάζεται να ενδοβάλλει τις συμπεριφορές που οι σημαντικοί άλλοι εγκρίνουν προκειμένου να νιώσει αγαπητό. Το «καλό παιδί» όμως, σιγά – σιγά ξεχνάει πώς να ακούει τις ανάγκες του και χάνει πολλή από τη δύναμή του.
Αυτοπεποίθηση και ναρκισσισμός
Αυτοπεποίθηση σημαίνει πως θεωρούμε ότι μπορούμε να διαχειριστούμε τις προκλήσεις της ζωής με επιτυχία. Ο ναρκισσισμός από την άλλη είναι ένας μηχανισμός άμυνας που καλύπτει την ανασφάλειά μας και που δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι αισθανόμαστε ανώτεροι από τους άλλους.
Σημαντικό επίσης είναι να εντοπίσουμε σε ποιούς τομείς έχουμε αυτοπεποίθηση, αφού μπορεί να αισθανόμαστε σιγουριά σε ορισμένα περιβάλλοντα και για συγκεκριμένα χαρακτηριστικά μας, σε άλλες συνθήκες όμως όχι.
Πώς χτίζουμε την αυτοπεποίθηση όταν είμαστε ήδη ενήλικες;
1. Κάντε μια λίστα με τα επιτεύγματα και τα δυνατά σημεία σας.
Σίγουρα έχετε πετύχει μικρούς η μεγάλους στόχους εώς τώρα στη ζωή σας. Καταγράψτε τους χωρίς να θεωρείτε τίποτα ως δεδομένο.
Σε ποιούς τομείς είστε ειδήμων και ποιό είδος ευφυΐας έχετε περισσότερο ανεπτυγμένο; Γνωρίζετε ότι σύμφωνα με τη θεωρία της Πολλαπλής Νοημοσύνης υπάρχουν και άλλα είδη ευφυΐας εκτός από την γλωσσική και την μαθηματική που μας μάθαν στο σχολείο;
2. Οργανωθείτε σωστά και μετά πάρτε το ρίσκο.
Κανείς δεν είναι σίγουρος για το εγχείρημα εως ότου επιτύχει.
Πώς θα προετοιμαστείτε: Ρωτήστε όσους ήδη έχουν επιτύχει όσα εσείς ονειρεύεστε. Τι εμπόδια συνάντησαν; Τι λάθη έκαναν; Ποιές στρατηγικές τους βοηθήσαν περισσότερο; Κάποιοι από αυτούς θα είναι πρόθυμοι να μοιραστούν τις εμπειρίες τους μαζί σας.
Σπάστε τον στόχο σας σε πολλούς, μικρότερους. Μπορεί προς το παρόν να χρειαστεί να κάνετε baby steps. Σημασία έχει να μη χάνετε το βλέμμα από τον στόχο. Τι κάνατε σήμερα προς την κατεύθυνση που θέλετε να κινηθεί η ζωή σας;
3. Εστίαση και θετική σκέψη
Πώς θα είναι η ζωή σας άμα πετύχετε το στόχο σας; Μπορείτε να το οραματιστείτε ότι ήδη ζείτε τη ζωή που ονειρεύεστε ή ούτε καν τολμάτε;
4. Ο ρεαλισμός ως αυτοφροντίδα
Για να έχει όμως περισσότερες πιθανότητες να πετύχει το πλάνο μας, χρειάζεται να καταστρώσουμε τα σχέδια με τρόπο ρεαλιστικό.
Το να γνωρίζουμε με ακρίβεια τα έσοδα και έξοδα του μήνα, σε χρήμα, κόπο και ψυχική ενέργεια είναι απαραίτητο, ώστε να ξέρουμε πού και πόσο γρήγορα μπορούμε να φτάσουμε. Το να επενδύσουμε τους πόρους μας στην προσωπική μας ανάπτυξη και στο project που θέλουμε να υλοποιήσουμε, μας φέρνει πιο κοντά στο όνειρό μας από ένα απόγευμα σε spa.
5. Ευελιξία
Στην πορεία πιθανότατα θα χρειαστεί να αναπροσαρμόσουμε το στόχο μας. Πολλά απρόοπτα προκύπτουν και σίγουρα εμείς δεν είμαστε οι ίδιοι κάθε μέρα .
Η αυτοπεποίθηση χτίζεται και μέσα από το να ξεπερνάμε τις δυσκολίες. Από το να επαναπροσδιορίζουμε τον στόχο μας, να επανεξετάζουμε συνεχώς τα δεδομένα και να αμφισβητούμε όποτε χρειαστεί τα εργαλεία μας.
6. Υποστηρικτικό πλαίσιο
Υπάρχουμε μέσα από τους άλλους και μαζί με τους άλλους.
Επενδύστε στις σχέσεις σας. Σε συγγενείς, φίλους και συναδέλφους που σας αγαπούν και σας νοιάζονται, που σας υποστηρίζουν συναισθηματικά ή/και πρακτικά. Βρείτε στρατηγικούς συνεργάτες και μέντορες για το εγχείρημά σας και δείξτε τους την ευγνωμοσύνη που αξίζουν.
Τι βλάπτει την αυτοπεποίθηση
Πεποιθήσεις όπως:
– Όλα ή τίποτα: «Αφού δεν μπορώ να αγοράσω ένα καλό αυτοκίνητο ας αφήσω και το δίπλωμα.»
– Η υπεργενίκευση: «Την πρώτη μου εταιρεία την έκλεισα αμέσως, τώρα που είναι σε κρίση όλη η χώρα θα πάω καλά εγώ;»
– Η παθητικότητα: «Και η μάνα μου παχουλή ήταν, δε έχει νόημα να προσπαθώ να χάσω τα κιλά».
– Η σύγκριση: «Άλλοι τα βρήκαν όλα έτοιμα. Να, η φίλη μου η Μαίρη, την έστειλαν στο εξωτερικό αμέσως, ούτε με τις πανελλήνιες δεν παιδεύτηκε!»
– Οι υπερβολικά υψηλές προσδοκίες: «Θέλω έναν άντρα να τον θαυμάζω, να είναι πλούσιος, όμορφος και μορφωμένος, να με βλέπει στα μάτια και να λιώνει».
Αν είμαστε γονείς
Για να χτίσουν ισχυρή αίσθηση του εαυτού τα παιδιά θα πρέπει να έχουν τον χώρο να δράσουν υπακούοντας περισσότερο στον οργανισμό τους, παρά στους όρους αξίας των γονέων και των σημαντικών άλλων.
Θα πρέπει να εξασκηθούν στο να βρίσκουν μοναχά τους λύσεις στα μικρά και μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, όπως και να αναλαμβάνουν την ευθύνη των πράξεων τους.
Είναι απαραίτητο να προετοιμάσουμε τα παιδιά για τις αντιξοότητες που θα συναντήσουν στη ζωή, αλλά όχι να τα υπερπροστατεύσουμε ούτε και να τα φοβίζουμε για τον εχθρικό κόσμο εκεί έξω. Χρειάζεται να νιώθουν πως οι γονείς είναι υποστηρικτικοί αλλά χωρίς να έχουν άποψη κι έτοιμη για όλα λύση.
Οι ιστορίες που λέμε στον εαυτό μας.
Σημασία έχει τελικά να αλλάξουμε το αφήγημα της ζωής μας.
Πώς αφηγούμαστε στον εαυτό μας το παρελθόν; Ως αποτυχία ή ως εμπειρίες που μας κάναν πιο σοφούς;
Πώς μιλάμε στον εαυτό μας για το μέλλον και τους στόχους μας; «Τουλάχιστον να βγαίνει το νοίκι»;
«Να αδυνατίσω τουλάχιστον να μπαίνω μες στα ρούχα μου;»
Κι αν αφαιρέσουμε το «τουλάχιστον» κι ανεβάσουμε τον πήχη; Αν σε κάθε φράση για όσα δεν έχουμε επιτύχει, προσθέσουμε τη λέξη «ακόμη»;
«Δεν έχω πάρει πτυχίο ακόμη.»
«Δεν έστησα τη δική μου επιχείρηση ακόμη.»
«Δεν έχω πάει στο Περού ακόμη».
Εσείς τι ιστορίες λέτε στον εαυτό σας για το παρελθόν, το μέλλον και το τώρα σας;
Κείμενο: Μαρία Μαγγανάρη, MSc in Person- Centred Counseling and Psychotherapy, womantoc
