Θυμάσαι εκείνη τη σκηνή στα Φιλαράκια που η Μόνικα, ενώ όλοι τσακώνονταν για το Λόττο, πετάει το αξεπέραστο: «Αν γίνω πλούσια, αγοράζω καινούριους φίλους!»; Ε, λοιπόν, ήρθε η ώρα να απαντήσουμε στο διαχρονικό ερώτημα: Τα λεφτά φέρνουν την ευτυχία;
Λεφτά = ευτυχία; Χμ… μέχρι ενός σημείου.
Σύμφωνα με έρευνες, τα χρήματα μπορούν να βελτιώσουν τη ζωή σου — αλλά δεν φτάνουν από μόνα τους για να σε κάνουν πραγματικά ευτυχισμένο. Μάλιστα, υπάρχει ένα συγκεκριμένο ποσό που λειτουργεί ως «ταβάνι» ευτυχίας: Στην Αμερική, όσοι βγάζουν μέχρι 75.000 δολάρια το χρόνο νιώθουν γενικά πιο ικανοποιημένοι από όσους βγάζουν λιγότερα. Από εκεί και πέρα, δεν υπάρχει τεράστια διαφορά στο happiness level.
Τι σημαίνει αυτό; Ότι τα λεφτά σε βοηθούν να καλύψεις βασικές ανάγκες, να ζήσεις εμπειρίες και να δημιουργήσεις σχέσεις. Αλλά η πραγματική ευτυχία; Κρύβεται αλλού. Για να δούμε πού:
Τα λεφτά βοηθούν, αλλά δεν φτάνουν
1 Καλύπτουν τα απολύτως απαραίτητα
Όπως εξηγεί η Lindsay Bryan-Podvin, ειδική σε θέματα οικονομικής ψυχολογίας, η ικανότητα να καλύπτεις τις βασικές σου ανάγκες — τροφή, στέγαση, υγεία — είναι το πρώτο βήμα για να νιώσεις καλύτερα. Μετά, η σχέση χρημάτων και ευτυχίας εξαρτάται από το κόστος ζωής και τις προτεραιότητές σου.
2 Βελτιώνουν την ψυχική σου υγεία
Ναι, τα λεφτά δεν αγοράζουν την ευτυχία, αλλά σίγουρα μειώνουν το άγχος. Έρευνες δείχνουν πως όσοι ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας έχουν 3-4 φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν κατάθλιψη. Άλλο να ανησυχείς για το αν θα πληρώσεις το νοίκι και άλλο να κάνεις budget για διακοπές.
3 Κάνουν πιο εύκολη την κοινωνικότητα
Όταν δεν παλεύεις να τα βγάλεις πέρα, έχεις περισσότερο χρόνο και ενέργεια για τους ανθρώπους σου. Μια 80ετής (!) έρευνα του Χάρβαρντ έδειξε ότι οι στενές σχέσεις είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας ευτυχίας — πολύ περισσότερο από τα λεφτά ή τη φήμη.
Εμπειρίες ή πράγματα; Το αιώνιο δίλημμα
Εδώ οι επιστήμονες είναι ξεκάθαροι: Τα λεφτά φέρνουν περισσότερη χαρά όταν τα ξοδεύεις σε εμπειρίες παρά σε υλικά αγαθά. Ένα ταξίδι, ένα live ή ένα δείπνο με φίλους χτίζουν αναμνήσεις και ενισχύουν τις κοινωνικές σχέσεις — ενώ η χαρά ενός καινούριου gadget ξεθωριάζει γρήγορα.
Βέβαια, αν κάποιος τρελαίνεται για αυτοκίνητα και αγοράσει τη Mustang των ονείρων του, μπορεί να νιώσει την ίδια χαρά. Το θέμα είναι να ξοδεύεις σύμφωνα με τις προσωπικές σου αξίες.
Πότε τα λεφτά ΔΕΝ φέρνουν την ευτυχία
Πρόσεξε όμως: Το κυνήγι της καλής ζωής μπορεί να γίνει παγίδα. Αν, για παράδειγμα, αρχίσεις να ξοδεύεις σε ακριβά γυμναστήρια ή gourmet εστιατόρια για να νιώθεις «αντάξιος» της φουσκωμένης σου μισθοδοσίας, θα πέσεις στη λούπα του *never enough*.
Και φυσικά, αν βγάζεις 300.000 δολάρια αλλά δουλεύεις 80 ώρες τη βδομάδα, τότε… ποιο το νόημα; Πότε θα χαρείς αυτά που κερδίζεις;
Λεφτά ή ζωή;
Η ευτυχία είναι προσωπική υπόθεση. Για κάποιους, μπορεί να είναι ένα ταξίδι-όνειρο, για άλλους ένα καλό μασάζ κάθε μήνα ή εκείνα τα συλλεκτικά sneakers. Το μυστικό είναι να ξοδεύεις σε πράγματα που κάνουν την καρδιά σου να χτυπά πιο γρήγορα, όχι σε αυτά που «πρέπει» να αποκτήσεις για να εντυπωσιάσεις τους άλλους.
Τελικά, τα λεφτά δεν αγοράζουν την ευτυχία. Αλλά σίγουρα μπορούν να την κάνουν πιο εύκολη υπόθεση — αν ξέρεις πώς να τα χρησιμοποιήσεις. Προσωπικά πάντως θα προτιμούσα να κλαίω πάνω σε ένα γιοτ στην Ίμπιζα, παρά πάνω στην πετσέτα μου στο Ζούμπερι.
