«Χτίσε» σχέσεις εμπιστοσύνης με τους ανθρώπους που επιλέγεις, ακολουθώντας τις συμβουλές της καθηγήτριας του Χάρβαρντ και life coach της Όπρα.
Η αλήθεια είναι πως όλοι διαθέτουμε έναν εσωτερικό μηχανισμό, απολύτως επιτυχημένο, να αναγνωρίζουμε τους ανθρώπους που πραγματικά αξίζουν την εμπιστοσύνη μας. Η Μάρθα Μπεκ, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, συγγραφέας και life coach, το ονομάζει «μετρητή εμπιστοσύνης». Το πρόβλημα; Με τα χρόνια μπορεί να απορρυθμιστεί λιγάκι και να χρειάζεται ένα καλό κούρδισμα.
«Ο “μετρητής εμπιστοσύνης” είναι ένα σύστημα προεγκατεστημένο στο “σκληρό δίσκο” σου από τη μέρα που γεννιέσαι, μικροσκοπικό και ευάλωτο. Από εκεί και έπειτα προγραμματίζεται μέσα σου, πρώτα από εκείνους που σε φροντίζουν και μετά από εσένα την ίδια. Εάν το εσωτερικό λογισμικό σου λειτουργεί καλά, ο μετρητής εμπιστοσύνης σου σε καθοδηγεί να κάνεις σωστές επιλογές στη ζωή σου. Εάν όχι, πέφτεις από τη μια απογοήτευση πάνω στην άλλη» εξηγεί η ίδια.
Τα καλά νέα είναι ότι όσο ελαττωματικός κι αν είναι ο μετρητής εμπιστοσύνης σου, δεν είναι ποτέ αργά να διορθώσεις το σύστημα. Η συγγραφέας μας προτείνει το δικό της τρόπο, που βασίζεται σε τρία βήματα.
Βήμα 1ο: Έλεγξε το σύστημα
«Μόλις εμπιστευτείς τον εαυτό σου», έγραφε ο Γκαίτε, «θα ξέρεις πώς να ζήσεις». Για να διακρίνεις τους ανθρώπους που μπορεί να σου σώσουν τη ζωή από αυτούς που μπορεί να την καταστρέψουν, πρέπει να είσαι υπεύθυνη, ειλικρινής –με μια λέξη αξιόπιστη– προς τον εαυτό σου. Μάλιστα, μπορεί να σου φαίνεται περίεργο, αλλά είμαστε πολύ πιο συχνά αναξιόπιστοι προς τον εαυτό μας απ’ όσο συνειδητοποιούμε.
Η Μάρθα Μπεκ μας δίνει ένα παράδειγμα: «Στη μέση μιας συνεδρίας ρωτάω ξαφνικά τον πελάτη μου αν νιώθει άνετα. Οι περισσότεροι, αν και ξαφνιάζονται, με διαβεβαιώνουν ότι ναι, είναι μια χαρά. Εγώ επιμένω και ξαναρωτάω αν νιώθουν πραγματικά άνετα για να εισπράξω και πάλι την απάντηση ότι νιώθουν πολύ άνετα. Όταν όμως στη συνέχεια τους ζητάω να μουν πουν αν θα επέλεγαν να έχουν την ίδια στάση σώματος ακόμα κι αν εκείνη τη στιγμή βρίσκονταν στην κρεβατοκάμαρά τους, η απάντηση είναι “όχι”». Το πρόβλημα δεν είναι η ίδια η έλλειψη άνεσης, αλλά το ότι δεν τη συνειδητοποιούμε, παρότι είναι προφανής.
Φέρε στο νου σου ένα μωρό. Το βρέφος είναι «κατασκευασμένο» να εμπιστεύεται, τυφλά και απόλυτα, οποιοδήποτε μεγαλύτερο άτομο το φροντίζει. Όλοι έχουμε εμπιστοσύνη στους ανθρώπους που μας μεγαλώνουν. Από το πόσο πραγματικά την αξίζουν όμως εξαρτάται το πόσο καλά ρυθμίζεται ο «μετρητής εμπιστοσύνης» μας και πόσο μεγάλη θα είναι η ικανότητα να διακρίνουμε τους αξιόπιστους ανθρώπους και στην υπόλοιπη ζωή μας. Αν κάτι δεν πήγε καλά στη δική σου περίπτωση ίσως έχεις «προγραμματιστεί» να δίνεις τον ορισμό «αξιόπιστος» σε ανθρώπους που στην ουσία είναι αναξιόπιστοι. Αν, για παράδειγμα, οι γονείς σου σε άφηναν να πιεις λίγη μπίρα για να μην γκρινιάζεις, μπορεί να γίνεις αλκοολική. Εάν η αγαπημένη σου γιαγιά ήταν ζηλιάρα, μπορεί να βασίζεις όλη σου την αυτοεκτίμηση πάνω στην παθολογική ζήλια. Όλα αυτά (ή άλλα) θα σε κάνουν να νιώθεις διαρκώς άβολα, αλλά δε θα μπορείς να συνειδητοποιήσεις αυτή την έλλειψη άνεσης.
Βήμα 2ο: Βασίσου στην επιστήμη
Όλοι όσοι μεγαλώνουν παιδιά κάνουν λάθη ή αγνοούν μερικά πράγματα, γι’ αυτό μη σπαταλάς χρόνο κατηγορώντας τους δικούς σου για το ότι δε σε ανέθρεψαν σωστά. Ξεκίνα απλώς να χρησιμοποιείς την επιστημονική μέθοδο για να κάνεις επανεκκίνηση στο «μετρητή εμπιστοσύνης» σου.
Αυτό περιλαμβάνει τρία βασικά βήματα:
Πρώτον, να κάνεις προβλέψεις σχετικά με το πώς λειτουργεί ο κόσμος,
Δεύτερον, να αναζητήσεις στοιχεία που είτε υποστηρίζουν είτε ακυρώνουν αυτές τις προβλέψεις και,
Τρίτον, να αλλάξεις τις υποθέσεις σου υπό το φως όσων βλέπεις ότι ισχύουν.
Αυτό είναι ένα μικρό τεστ που χρησιμοποιεί η Mάρθα Μπεκ: «Πρόκειται για μερικές προφανείς ερωτήσεις που θεωρώ πολύ χρήσιμες για την ποσοτικοποίηση της αξιοπιστίας των ανθρώπων στη ζωή μου. Οι πρώτες τρεις είναι οι ερωτήσεις του “ναι” – αν ένα άτομο είναι απολύτως αξιόπιστο, θα απαντήσεις “ναι” και στις τρεις. Οι επόμενες τρεις είναι οι απαντήσεις του “όχι” – αν ένα άτομο αξίζει την εμπιστοσύνη σου, η απάντηση θα είναι σε όλες αρνητική».
Οι ερωτήσεις του «ναι»:
1. Εμφανίζεται πάντα στην ώρα του;
2. Όταν λέει ότι κάτι θα συμβεί, συνήθως συμβαίνει;
3. Όταν τον ακούς να περιγράφει ένα περιστατικό και μετά μαθαίνεις περισσότερα γι’ αυτό το περιστατικό, οι νέες πληροφορίες ταιριάζουν με την περιγραφή του;
Οι ερωτήσεις του «όχι»:
4. Τον είδες ποτέ να λέει ψέματα σε κάποιον ή θεώρησε ποτέ ότι θα τον βοηθήσει να εξαπατήσει κάποιον τρίτο;
5. Σου απέκρυψε ποτέ πληροφορίες ώστε να μην προκαλέσει δυσαρέσκειες ή να αποφύγει τη σύγκρουση;
6. Τον είδες ποτέ να κάτι (να λέει ψέματα, να είναι αγενής) που θα το καταδίκαζε αν το έκανε κάποιος άλλος;
«Αυτές οι ερωτήσεις», επισημαίνει η Μάρθα Μπεκ, «μπορεί να σου φαίνονται ασήμαντες, αλλά δεν είναι. Συνήθως αποτελούν ενδείξεις για μια συνολική συμπεριφορά. Δεν λέω ότι έχουμε την απόλυτη δύναμη ή το δικαίωμα να κρίνουμε τους άλλους. Αλλά αν εμπιστεύεσαι κάποιον η συμπεριφορά του οποίου δεν περνάει το τεστ των έξι ερωτήσεων, ο “μετρητής εμπιστοσύνης” σου μάλλον έχει απορρυθμιστεί για τα καλά. Εάν ένα άτομο έχει περισσότερα από ένα “όχι” στις τρεις πρώτες ερωτήσεις και περισσότερα από ένα “ναι” στις επόμενες τρεις, δεν είναι άξιος της απόλυτης εμπιστοσύνης σου. Εάν εμπιστεύεσαι κάποιον που απέτυχε και στις έξι ερωτήσεις, χρειάζεσαι προσαρμογές.
Επίσης, αν αυτή τη στιγμή εκλογικεύεις τη συμπεριφορά αυτού του ατόμου με επιχειρήματα του τύπου “μα δεν το κάνει από κακία” ή “δε φταίει εκείνη – πέρασε άσχημα παιδικά χρόνια”, τότε σίγουρα ο “μετρητής εμπιστοσύνης” σου έχει χαλάσει για τα καλά. Αυτά είναι τα μικρά ψέματα που χρησιμοποιούμε για να πούμε στον εαυτό μας ότι νιώθουμε άνετα ενώ δε νιώθουμε έτσι. Δε θα έρθει το τέλος του κόσμου αν ένα άτομο σου λέει ψέματα. Το να λες ψέματα στον εαυτό σου, όμως, μπορεί να κάνει τόσο δυστυχισμένη τη ζωή σου, που το τέλος του κόσμου να μοιάζει με ανακούφιση».
Βήμα 3ο: Μάθε να εμπιστεύεσαι τους πάντες και τα πάντα
«Να εμπιστεύομαι ακόμη και τους αναξιόπιστους;» θα αναρωτιέσαι τώρα εύλογα. Ναι, αλλά με το σωστό τρόπο. Εάν κάποιος στη ζωή σου έχει κακή βαθμολογία στο τεστ της εμπιστοσύνης, μπορείς να του έχεις εμπιστοσύνη ότι θα συνεχίσει να σε απογοητεύει. Αυτό θα σου προκαλέσει θλίψη, ειδικά αν αναξιόπιστος αποδειχθεί κάποιος από τους γονείς σου, η φίλη σου ή ο σύντροφός σου. Ίσως έρθεις αντιμέτωπη με δύσκολες επιλογές, που όμως θα σε βοηθούν να προβλέπεις με σταθερά μεγαλύτερη ακρίβεια τι μπορείς να περιμένεις. Και αυτό θα σου χαρίσει μια νέα, όλο και μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση.
Με πληροφορίες από shape.gr
