Από τον Κωνσταντίνο Φλαμιάτο
Αν έχεις αγαπήσει ένα βιβλίο και μαθαίνεις ότι θα γίνει ταινία τότε έχεις μια μικρή χαρά αλλά και μια μεγάλη αγωνία, αν η ιστορία και οι ήρωες μεταφερθούν στην μεγάλη ή στην μικρή οθόνη με την “επιτυχία” που εσύ τα έχεις φανταστεί. Τώρα, αν ο αγαπημένος σου συγγραφέας είναι ο Stephen King και έχει γράψει αμέτρητα βιβλία τα περισσότερα των οποίων έχουν μεταφερθεί στο σινεμά, την τηλεόραση και το θέατρο, απλά σε πιάνει μια ζαλάδα. Εδώ θα περιοριστώ στις 10 καλύτερες κινηματογραφικές μεταφορές. Δεν υπάρχει χρονιά από το 1979 Salem’s Lot (mini-series βασισμένη σε νουβέλα του 1975) που να μην υπάρχει μεταφορά βιβλίου του Stephen King στον κινηματογράφος ή την τηλεόραση. Ας τις δούμε με χρονολογική σειρά.
Η αρχή έγινε το 1976 με το ‘Carrie’ (βασισμένο στο βιβλίο που εκδόθηκε το 1974). Εδώ πρώτη φορά ή έννοια το bulling socialίζεται πολύ πριν τα ηλεκτρονικά social media του σήμερα. Συνδυάζεται με την δύναμη της τηλεκινησίας και έχουμε την τρομακτική σκηνή του σχολικού χορού που ρεαλιστικά σκηνοθετείται από τον Brian De Palma που με λιγότερη ψυχή επαναλήφθηκε στην μεταφορά του 2013 με την Chloë Grace Moretz στον ρόλο της Carrie, αλλά με την υποβλητική Julianne Moore στον ρόλο της θρησκόληπτης μητέρας.
Το 1980 παρουσιάζεται η Λάμψη ’The Shinning’ (βασισμένο στο βιβλίο που εκδόθηκε το 1977). Ο Stanley Kubrick δημιουργεί ένα κλειστοφοβικό περιβάλλον, μια φυλακή, σε ένα τεράστιο ξενοδοχείο και κλείνει μέσα του έναν “τρελό” Jack Nicholson, την γυναίκα του, τον αλαφροήσκιωτο γιο τους, λίγα φαντάσματα, κουβάδες αίμα και δημιουργεί μία από τις πιο τρομακτικές ταινίες της χρονιάς ή και όλων τον εποχών. Η ταινία δεν είχε σχέση με το βιβλίο. Δεν άρεσε στον Stephen Κing. Γι΄αυτό και έδωσε τα δικαιώματα να μεταφέρουν το βιβλίο ως mini σειρά για την τηλεόραση το 1997 στον Mick Garris, ειδικό στις ταινίες θρίλερ και τρόμου, πολλές από αυτές βασισμένες στα βιβλία του Stephen King. Ησειράτου Garris απέσπασε 2 Prime time Emmy Αwards για Makeup και Sound editing. Άδικα η ταινία του Κubrick δεν κέρδισε τίποτα. Δεν ήταν υποψήφιο για βραβείο σε μεγάλες διοργανώσεις.
Και όχι, αγαπημένα μου μονοζυγωτικά δίδυμα όλου του κόσμου δεν θα έρθω να παίξω μαζί σας!
Τρέχουμε λίγο τις χρονιές και αφήνουμε μαζί με άλλες ταινίες τα χλιαρά ‘Christine’ (1983), ‘Children of the Corn’ (1977) και περνάμε στο ‘Stand by Me’ (1986) (βασισμένο στο βιβλίο The Body του 1982). Wil Wheaton, River Phoinix, Corey Feldman και Jerry O’ Connell ενσάρκωσαν τους έφηβους ήρωες. Η επιτυχημένη χημεία μεταξύ των ηθοποιών την κατέταξαν στις καλύτερες της χρονιάς με παγκόσμια αποδοχή από κριτικούς και κοινό. Το φιλμ είναι για τον Stephen King η καλύτερη μεταφορά βιβλίου του μέχρι εκείνη την χρονιά. Ο τίτλος είναι εμπνευσμένος από το ομώνυμο τραγούδι του Ben E. King που το 1977 εμφανίστηκε ξανά στα charts φτάνοντας στην 9ηθέση στο Billboard Hot 100.
Οι μετριότατες κριτικές από κοινό και κριτικούς και ένα χρυσό βατόμουρο για χειρότερο τραγούδι για ταινία δεν θα με κάνουν να μην τρομάζω με το, βασισμένο σε βιβλίο του 1983, ‘Pet Sematary’ (1989) και με τις γάτες. Ο ίδιος ο Stephen King υπογράφει το σενάριο και η «θριλεράκιας» Mary Lambert σκηνοθετεί. Σβήσε τα φώτα, πάρε ποπ-κορν και ετοιμάσου να πεταχτείς πολλές φορές από το κάθισμά σου.
Έρχεται το 1990 με τρεις μεταφορές βιβλίων του King στον κινηματογράφο ‘Tales from the Darkside: The Movie, Graveyard Shift’ και το ψυχολογικό θρίλερ ‘Misery’ (βασισμένο σε νουβέλα του 1987). Ο King εμπιστεύεται την μεταφορά του τελευταίου στον Rob Reiner, σκηνοθέτη του ‘Stand by Me’. Ο διάσημος συγγραφέας Paul Sheldon παθαίνει ατύχημα και η “νούμερο 1 θαυμάστρια” του Annie Wilkes τον μεταφέρει στο σπίτι της, για να τον κουράρει. Ο Paul υπογράφει μία επιτυχημένη σειρά ρομαντικών βιβλίων με ηρωίδα την Misery Chastain. Στο τελευταίο του χειρόγραφο “σκοτώνει” την ηρωίδα του, γιατί θέλει να επικεντρωθεί σε σοβαρότερους τίτλους. Η νοσοκόμα Annie ανακαλύπτει το χειρόγραφο, το διαβάζει και παθαίνει κυριολεκτικά του διαβόλου ταραχή. Απαγάγει, βρίζει, δέρνει, βασανίζει τον Paul, τον δένει στο κρεβάτι, του σπάει τα πόδια, για να μην μπορεί να το σκάσει, και όλα αυτά για να ξαναγράψει το χειρόγραφό της ιστορίας της αγαπημένης της ηρωίδας. Πολύ καλή η ερμηνεία του James Caan και η εφιαλτική Kathy Bates κερδίζει την Χρυσή σφαίρα και το Oscar καλύτερης γυναικείας ερμηνείας. Η μεταφορά του βιβλίου σε film αποτιμάται εξαιρετική.
Η επιτυχία του Misery έκανε τους δημιουργούς του Hollywood να δουν με άλλη ματιά την βιβλιογραφία του King και να ανακαλύψουν χαρακτήρες διαμάντια και έργα με πολλά μηνύματα. To 1994 ο Frank Darabont, σκηνοθέτης πολλών επεισοδίων του σημερινού ‘Walking Dead’, καταπιάνεται με την νουβέλα του King ‘Rita Hayworth and Shawshank Redemption’ του 1982 και, με πρωταγωνιστές τους Tim Robbins και Morgan Freeman, μας χαρίζει το ‘The Shawshank Redeption’, μία από τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών. Μία ταινία για την φυλακή των αθώων και τα δεσμά φιλίας μεταξύ των κρατουμένων. Για τον Morgan Freeman είναι η αγαπημένη του ταινία και κέρδισε την Χρυσή Σφαίρα για την ερμηνεία του. Η ταινία ήταν υποψήφια για 7 Oscar, αλλά δεν κέρδισε κάποιο. Η πορεία της στα ταμεία ήταν απογοητευτική, αλλά στο home video, μέχρι και σήμερα, είναι πετυχημένη.
Το 1995 ο Taylor Hackford του Ray (2014) αναλαμβάνει την μεταφορά του ΄Dolores Claiborne΄ (βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο που κυκλοφόρησε το 1993). H Kathy Bates ερμηνεύει εκπληκτικά για άλλη μια φορά έναν αμφιλεγόμενο χαρακτήρα του King με προβλήματα στην πλάτη (που είναι σημαντικό για την υπόθεση) και με συμπρωταγωνίστρια της την, επίσης πάρα πολύ καλή, Judy Parfitt. Οι δύο τους παίρνουν μέρος σε μια ιστορία που η αρχική υπόθεση σε ξεγελάει για αυτό, που θα ακολουθήσει.
Ο Bryan Singer μετά τους Συνήθεις Υπόπτους (The Usual Suspects 1995) σκηνοθετεί το ‘Apt Pupil’ (βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο που κυκλοφόρησε το 1982).Η ταινία καταπιάνεται με τον Ναζισμό και το ολοκαύτωμα, τον σαδομαζοχισμό, τον ομοερωτισμό και την ομοφοβία. Ο 16χρονός Todd (ερμηνεύει ο Brad Renfro) ανακαλύπτει ότι ο ηλικιωμένος γείτονας του (ερμηνεύει πειστικά ο Ian McKellen) είναι εγκληματίας του 2ουπαγκοσμίου πολέμου και κρύβεται από την δικαιοσύνη. Ο μαθητής τον απειλεί ότι θα τον καταδώσει, αλλά αρχίζει να θαυμάζει την ιδέα του ναζισμού και τα τρομερά εγκλήματα που διέπραξε ο γείτονάς του στον 2οπαγκόσμιο πόλεμο. Βάζει τον Arthur να του αφηγείται ιστορίες από τα εγκλήματα που διέπραξε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ο μαθητής παραμελεί την κοπέλα του και τα μαθήματα του προκαλώντας την δυσαρέσκεια του σχολικού σύμβουλου David Schwimmer (του Friends) και της οικογένειάς του. Κριτικοί και κοινό δεν λάτρεψαν την ταινία. Πόσο όμως επίκαιρη είναι η ιστορία σήμερα!;
Ο Frank Darabont το 1999 επιστρέφει στο περιβάλλον των φυλακών με το ‘The Green Mile’ (βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο που κυκλοφόρησε το 1996). Πρωταγωνιστούν οι Tom Hanks, Michael Clarke Duncan και David Morse. Η ιστορία μάς μεταφέρει στην πτέρυγα των μελλοθάνατων στις φυλακές του Cold Mountain της Λουιζιάνα. Εκεί ο καταδικασμένος για βιασμό και φόνο ενός κοριτσιού αλλάζει τις ζωές των δεσμοφυλάκων του με τις “μαγικές” του ικανότητες. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα βιβλία του King γίνεται μία από τις ομορφότερες ταινίες. Η ερμηνεία του Duncan είναι μία εκ των 4 οσκαρικών υποψηφιοτήτων του φιλμ. Η ταινία δεν κερδίζει στις κατηγορίες που έχει προταθεί. Κάτι «παίζει» με τη Ακαδημία και τον Darabont.
Μετά από χρόνια και τα 7 sequel του αδιάφορου Children of the Corn (1984, 1993, 1995, 1996, 1998, 1999 και 2001, νισάφι πια!) έρχεται το 2007 το ‘The Mist’ (βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο που κυκλοφόρησε το 1980). Εδώ έχουμε χαρακτηριστική ατμόσφαιρα του King δηλαδή πολλοί διαφορετικοί χαρακτήρες σε περιορισμένο χώρο, εδώ σε ένα κατάστημα, που έρχονται αντιμέτωποι με το υπερφυσικό. Πολύ διασκεδαστικό θρίλερ με σκηνοθέτη πάλι τον Darabont και με τα οπτικά εφέ του studio Café FX (‘Pan’s Labyrint’). Η ατμόσφαιρα είναι μοναδικά διασκεδαστική. Είτε διαβάζεις το βιβλίο είτε βλέπεις την ταινία, σου δημιουργούνται τα ίδια συναισθήματα. Η ταινία υπήρξε μεγάλη εμπορική επιτυχία, αλλά πέρασε απαρατήρητη στην Ελλάδα.
Όταν ρωτάω φίλους και γνωστούς μου για τις ταινίες που βασίζονται σε βιβλία του Stephen King όλοι έχουν την ίδια άποψη: “Πολύ ωραία ταινία, αλλά ξενέρωσα με το τέλος”. Ο Stephen King ξέρει να γράφει για την μάχη μεταξύ καλού και κακού. Προσωποποιεί το κακό πότε σε μια άγνωστη ανώτερη δύναμη (The Stand 1978) πότε σε ένα φυτό εσωτερικού χώρου (The Plant 1982 -1985). Περιμένω με πολύ ανυπομονησία το ‘It’ ‘του Cary Fukunaga, σκηνοθέτη του εξαιρετικού ‘True Detective’. Δεν θα είναι η πρώτη φορά που θα δούμε το ‘It’. To 1990 η τηλεοπτική του μεταφορά κατέλιπε κληρονομιά την εξαιρετική ερμηνεία του Tim Curry ως εφιαλτικός Pennywise (κλόουν), που μετά από 24 χρόνια o Ryan Murphy τον εκθρόνισε με τον δικό του κλόουν (ο ηθοποιός Τζον Κάρολ Λιντς) στον 4οκύκλο της σειράς ‘American Horror Story – Freak Show’. Επίσης στα σκαριά είναι και το ‘The Stand’. Το είδαμε ως μίνι τηλεοπτική σειρά το 1994 και ίσως αποτελέσει τον νέο ‘Άρχοντα των δαχτυλιδιών’ (!?)
Υ.Γ. Το 2011 κυκλοφόρησε και το ‘Children of the Corn: Genesis’
