Το Netflix ακύρωσε ένα επικό ντοκιμαντέρ για τον Prince και το Max κατέβασε το «Leaving Neverland». Κι εμείς αναρωτιόμαστε: είναι τα «εγκεκριμένα απ’ τον σταρ» ντοκιμαντέρ, όπως το $40 εκατ. αγιογραφικό πόνημα για τη Melania Trump, το μέλλον του είδους και δεύτερον γιατί σας δίνουμε τα λεφτά μας;
Ας είμαστε ειλικρινείς: το να παραδεχτούμε ότι οι ήρωές μας είναι και άνθρωποι με σκοτεινές πλευρές, δεν είναι ποτέ εύκολο. Αλλά ο Ezra Edelman – ο δημιουργός του οσκαρικού «OJ: Made in America» – ήταν διατεθειμένος να το κάνει. Δούλευε εδώ και πέντε χρόνια πάνω σε ένα εννιάωρο (!!) ντοκιμαντέρ για τον Prince, βασισμένο σε σπάνιο αρχειακό υλικό και δεκάδες συνεντεύξεις.
Σύμφωνα με όσους είδαν rough cut, δεν ήταν απλώς ακόμα ένα biopic – ήταν μια πολυεπίπεδη αφήγηση που δεν φοβόταν να δείξει και τη σκοτεινή πλευρά του Prince: τη σκληρότητα στις σχέσεις του, τη στυγνή αυστηρότητα ως bandleader. Η Sasha Weiss στους New York Times το έγραψε ξεκάθαρα: «Το ντοκιμαντέρ μας ζητά να μείνουμε για ώρες μέσα στις αντιφάσεις του Prince και να τις αφήσουμε να μας ταράξουν».
Αλλά δεν πρόκειται να το δούμε ποτέ. Τον Φεβρουάριο, το Netflix τράβηξε την πρίζα μετά από πιέσεις των διαχειριστών της περιουσίας του Prince, που φέρεται να έγιναν έξαλλοι με το περιεχόμενο. Αντ’ αυτού, θα μας δώσουν μια πιο «ασφαλή» version με exclusive υλικό από το αρχείο του – κοινώς, κάτι πιο ήπιο για να μη βαρυστομαχιάσουμε και κυρίως για να μη χαλάσουν οι δημόσιες σχέσεις.
Και κάπου εδώ, είναι που βλέπουμε το μεγαλύτερο πρόβλημα: τα celebrity docs του 2025 είναι παντού, αλλά μοιάζουν όλο και περισσότερο με διαφημίσεις πασπαλισμένες με νεραϊδόσκονη. Οι πλατφόρμες πλημμυρίζουν με «εγκρίσεις» και «είναι οκ περνάει», οι καλλιτέχνες βάζουν χέρι στο editing, και ό,τι έχει ψυχή και τσαγανό… κόβεται πριν ΚΑΝ βγει.
Το ντοκιμαντέρ του Edelman τρόμαξε γιατί δεν μπορούσαν να το ελέγξουν. Αλλά εκεί είναι η μαγεία: όταν ο δημιουργός έχει δική του ματιά, όχι όταν κάνει δημόσιες σχέσεις για λογαριασμό του καλλιτέχνη. Το «Sly Lives!» του Questlove, για παράδειγμα, ήταν φανταστικό – μια ουσιαστική ματιά στο βάρος που κουβαλούν οι μαύροι σταρ. Αντίθετα, το «Becoming Led Zeppelin» μοιάζει με σχολική εργασία που έγραψε το ίδιο το συγκρότημα για να λέει πόσο τέλειο είναι.
Η γραμμή ανάμεσα στη δημοσιογραφία και το PRιλίκι έχει πια χαθεί. Οι celebrities βάζουν το χεράκι τους στα ντοκιμαντέρ τους, ή τα γυρίζουν εντελώς μόνοι τους. Ο πήχης; Τα concert films της Beyoncé. Ο πάτος; By far Το «Harry & Meghan» στο Netflix – 6 ώρες καθαρής διαχείρισης brand, φτιαγμένες από την ίδια τους την εταιρεία.
Το θέμα δεν είναι ότι τέτοια projects υπάρχουν — είναι ότι ρουφάνε όλη τη χρηματοδότηση και την προσοχή. Υπάρχουν και καλά celebrity docs (όπως το «Zappa» ή το «Tina»), αλλά για κάθε τέτοιο, έχεις άλλα δέκα που απλά λένε «τι ωραίο παιδί αυτός ο Bon Jovi!».
Το «Leaving Neverland», που τόλμησε να πει αλήθειες για τον Michael Jackson, εξαφανίστηκε μετά από νομικές πιέσεις. Το HBO το κατέβασε από το Max και κανείς δεν το ξαναείδε. Η συνέχεια, «Leaving Neverland 2», κυκλοφόρησε στο YouTube αλλά κανείς δεν το πήρε είδηση. Welcome to 2025: όπου η αλήθεια μπλοκάρεται από τα νομικά τμήματα και τα συμβόλαια των streamers.
Το φαινόμενο απλώνεται παντού: από τα βιβλία (το rap group De La Soul απείλησε με μηνύσεις έναν δημοσιογράφο για μη εξουσιοδοτημένη βιογραφία) μέχρι τα media (η Meta προσπάθησε να σταματήσει την κυκλοφορία αποκαλυπτικού βιβλίου από πρώην υπάλληλό της).
Όλα αυτά γίνονται ακόμα χειρότερα μετά την επανεκλογή του Trump. Το ABC πλήρωσε $15 εκατομμύρια για να κλείσει υπόθεση εναντίον του. Ο παραγωγός του «60 Minutes» παραιτήθηκε, λέγοντας ότι η εταιρεία του τού ζήτησε να «μαλακώσει» τη δημοσιογραφία του. Δεν είναι τυχαίο που η εξαιρετική ταινία «The Apprentice» για τον Trump δυσκολεύτηκε να βρει διανομή – τα μεγάλα studio την απέρριψαν «από φόβο», όπως είπε η μικρή εταιρεία που τελικά την ανέλαβε.
Και μέσα σ’ όλα αυτά, το Amazon Prime (ναι, αυτό που ο CEO του πήγε στην ορκωμοσία του Trump) δίνει $40 εκατ. για ένα ντοκιμαντέρ–πλυντήριο της Melania, από το οποίο θα βγάλει και κέρδος. Sorry, αλλά αυτό δεν είναι ντοκιμαντέρ — είναι προπαγάνδα με budget και influencer aesthetic.
Το ντοκιμαντέρ δεν πρέπει να χαϊδεύει, πρέπει να ταράζει. Αλλά σήμερα, με τις πλατφόρμες να ανήκουν σε δισεκατομμυριούχους που είναι σε θέση να ελέγξουν την αλήθεια, εμείς οι θεατές μένουμε με τις φτιασιδωμένες εκδοχές – και το πραγματικό κόστος το πληρώνουμε πάλι εμείς.
