Σίγουρα κάπου έχεις ακούσει τον όρο deepfake. Από τη στιγμή που μπήκε η τεχνητή νοημοσύνη στη ζωή μας έχουν προστεθεί στο λεξιλόγιό μας καινούργιοι όροι – όπως αυτός πχ.
Το deepfake δίνει τη δυνατότητα σε κάποιον να παραποιήσει ένα βίντεο, βάζοντας το πρόσωπο ενός ατόμου στο σώμα ενός άλλου (ή και αντίστροφα) και να προσαρμόσει τη φωνή, τις εκφράσεις και την κίνηση. Με αυτόν τον τρόπο, δημιουργεί ένα ψευδές εικονιζόμενο πρόσωπο, το οποίο όμως μοιάζει εκπληκτικά με αληθινό. Υπάρχουν πλέον δεκάδες εφαρμογές, επί πληρωμή και μη, που οποιοσδήποτε, μπορεί να δημιουργήσει ένα deepfake βίντεο.
Φυσικά μπορεί να χρησιμοποιήσει κανείς την τεχνητή νοημοσύνη για να δημιουργήσει ένα αστείο βίντεο ή κωμικές φωτογραφίες όπως για παράδειγμα αυτές που κυκλοφορούν στο Instagram που δείχνουν τους πρωταγωνιστές του Harry Potter να παρτάρουν σε rave party, ή βίντεο με την Grande να τραγουδάει Γωγώ Τσαμπά. Τι γίνεται όμως όταν αυτή η μέθοδος χρησιμοποιείται για να εξαπατήσει ή ακόμα χειρότερα για να εκδικηθεί.
Πολλοί διάσημοι έχουν πέσει κατά καιρούς θύματα του deepfake όπως η Scarlet Johansson, της οποίας κυκλοφόρησε παραποιημένο βίντεο πορνογραφικού υλικού, η Taylor Swift της οποίας τη μορφή έχουν χρησιμοποιήσει από απάτες έως revenge porn, ο Mr Beast, ο Obama, o Biden και η λίστα συνεχίζει.
Σήμερα, η πλειοψηφία του deepfake υλικού που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο αφορά τη μη συναινετική πορνογραφία. Δηλαδή, εμφανίζονται βίντεο πορνογραφικού υλικού όπου έχει αντικατασταθεί το πρόσωπο της γυναίκας ή των γυναικών που πρωταγωνιστούν με το πρόσωπο κάποιας άλλης ή άλλων. Πλέον, κινδυνεύουν όλοι από τη δημιουργία εκδικητικού πορνό μέσω deepfake γυναίκες, άντρες ακόμα και παιδιά. Μάλιστα τα περιστατικά στα σχολεία αυξάνονται συνεχώς καθώς δεν χρειάζεται να είσαι χάκερ για να δημιουργήσεις ένα τέτοιο βίντεο χρειάζεται μια τυπική εξοικείωση με την τεχνολογία.
Θλιβερός απολογισμός είναι ότι μόνο κατά τη διάρκεια του 2024 θα έχουν παραχθεί περισσότερα βίντεο από κάθε άλλη χρονιά συνολικά.
Το στενάχωρο σε αυτές τις υποθέσεις είναι ότι εάν κάποιος πέσει θύμα και αποτελέσει στόχο του deepfake revenge porn έχει περιορισμένες δυνατότητες νομικής προσφυγής. Δεν υπάρχει κάποια ευρωπαϊκή ή εθνική νομοθεσία που να ρυθμίζει και να αντιμετωπίζει την επικίνδυνη χρήση αυτής της λειτουργικής δυνατότητας. Μόνο ο Κώδικας Πρακτικής της Παραπληροφόρησης που παρουσιάστηκε αρχικά τον Απρίλιο του 2018, και ανανεώθηκε τον Ιούνιο του 2022 θέτει ένα ευρύ φάσμα δεσμεύσεων για το κλείσιμο ψεύτικων λογαριασμών και την απονομιμοποίηση των προμηθευτών παραπληροφόρησης. Βάσει του αρ. 346 του Ελληνικού Ποινικού Κώδικα, η εκδικητική πορνογραφία (revenge porn) θεωρείται αξιόποινη πράξη, και αντιμετωπίζει τον μη συναινετικό διαμοιρασμό υλικού που αφορά τη γενετήσια ζωή του εικονιζόμενου. Επιπροσθέτως, η παραποίηση/αλλοίωση της εικόνας κάποιου φυσικού προσώπου, ενδέχεται να θεωρηθεί ως παραβίαση των προσωπικών δεδομένων του συγκεκριμένου φυσικού προσώπου με βάση το Ν. 4624/2019.
