Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι αγαπούν τη μουσική. Βελτιώνει την ψυχική μας υγεία ανεβάζοντας τη διάθεσή μας και υπενθυμίζοντάς μας χαρούμενες αναμνήσεις. Επομένως, η ιδέα ότι μερικοί άνθρωποι δεν απολαμβάνουν τη μουσική μπορεί να φαίνεται περίεργη, αλλά εκτείνεται πέρα από την απλή αδιαφορία και πηγάζει από έναν πραγματικό επιστημονικό λόγο.
Φυσικά, μπορεί να υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους κάποιος δεν απολαμβάνει τη μουσική – όπως νευρολογικοί ή γενετικοί παράγοντες, συναισθηματικές αιτίες κ.λπ., αλλά αυτό στο οποίο αναφερόμαστε εδώ είναι αυτό που ονομάζεται «μουσική ανηδονία».
Η μουσική ανηδονία στην πραγματικότητα αναφέρεται στην αδυναμία να βιώσει κανείς ευχαρίστηση ή απόλαυση από τη μουσική. Η ανηδονία, γενικά, αναφέρεται στη μειωμένη ικανότητα να βιώνεις ευχαρίστηση από δραστηριότητες ή ερεθίσματα που είναι συνήθως ευχάριστα. Ενώ πολλοί άνθρωποι βρίσκουν τη μουσική συναισθηματικά ικανοποιητική και ευχάριστη, όσοι έχουν μουσική ανηδονία δεν αντλούν τα ίδια θετικά συναισθήματα από την ακρόαση μουσικής.
Η μουσική ανηδονία είναι ένα πολύπλευρο και διακριτό φαινόμενο, ξεχωριστό από άλλες μορφές ανηδονίας, όπως η αδυναμία απόλαυσης από το φαγητό, τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις ή άλλες δραστηριότητες. Είναι μια σχετικά σπάνια πάθηση και τα άτομα με μουσική ανηδονία μπορούν ακόμα να αντλούν ευχαρίστηση από άλλες δραστηριότητες.
Με απλά λόγια: ο εγκέφαλος αποτελείται από λευκή ουσία και φαιά ουσία. Η φαιά ουσία επεξεργάζεται τα διάφορα ερεθίσματα, ενώ η λευκή ουσία ελέγχει την επικοινωνία. Η φαιά ουσία ερμηνεύει τις πληροφορίες που μεταδίδονται από τη λευκή ουσία. Ο ερευνητής Josep Marco-Palleres είπε πρόσφατα στο Science Daily ότι μια νέα μελέτη «δείχνει ότι η μουσική ευαισθησία σχετίζεται με τις δομές της λευκής ουσίας».
Επομένως, όσοι πάσχουν από μουσική ανηδονία δεν έχουν τις ίδιες δομές λευκής ουσίας που στέλνουν μηνύματα στη φαιά ουσία, επιτρέποντας στον εγκέφαλο να αναγνωρίσει ότι η μουσική είναι ευχάριστη.
Όπως λέει ο Dr Curtis Reisinger, καθηγητής ψυχολογίας: «Τα άτομα με μουσική ανηδονία, δεν είναι ότι αντιπαθούν την μουσική, αλλά είναι περισσότερο αδιάφοροι προς αυτήν. Η μουσική απλά δεν τους λέει τίποτα».
Και προσθέτει: «Η ανηδονία μοιάζει με την αχρωματοψία ή με μαθησιακή δυσκολία. Οι καταθλιπτικοί άνθρωποι δεν αντλούν ευχαρίστηση από πράγματα στη ζωή. Μερικές φορές αποκτάται κατά τη διάρκεια ή συνοδεύεται από σοβαρή κατάθλιψη».
Ταυτόχρονα, η μουσική μπορεί να βοηθήσει τα άτομα με κατάθλιψη, μειώνοντας τον καρδιακό ρυθμό και ανακουφίζοντας το άγχος. Ο John Head, θεραπευτής στο Houston Methodist, λέει: «Η μουσική είναι τόσο κολλητική, επειδή αλληλεπιδρά με πολλά μέρη του εγκεφάλου μας, βοηθώντας στην ομαλοποίηση ενός κατά τα άλλα χαοτικού περιβάλλοντος, όπως ένας άγνωστος χώρος ή μια συνάντηση με άγνωστος ανθρώπους. Δεν θα θεραπεύσει την κατάθλιψη ή οποιαδήποτε άλλη πάθηση, αλλά είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για τη διαχείριση των συμπτωμάτων».
Λαμβάνοντας αυτά υπόψιν, μπορεί να υπάρχουν πολλοί επιπλέον λόγοι για τους οποίους κάποιος μπορεί να μην απολαμβάνει καθόλου την ακρόαση μουσικής, με τη μουσική ανηδονία να είναι απλώς ένας από αυτούς. Οι μουσικές προτιμήσεις μας, συχνά επηρεάζονται από πολιτισμικά αίτια και οι άνθρωποι που δεν έχουν εκτεθεί τόσο πολύ στη μουσική μπορεί απλώς να βρίσκουν το όλο θέμα μη ελκυστικό. Επίσης, όπως οι άνθρωποι έχουν διαφορετικά γούστα στο φαγητό, τις ταινίες και τη λογοτεχνία, μερικοί άνθρωποι μπορεί απλώς να προτιμούν άλλες μορφές διέγερσης.
Ομοίως, καθώς μεγαλώνουμε, οι εμπειρίες μας με τη μουσική μπορεί να αλλάξουν λόγω παραγόντων όπως η απώλεια ακοής. «Για μερικούς ανθρώπους, όσο μεγαλώνουν, ορισμένες συχνότητες γίνονται πιο δύσκολες στην σύλληψη και μπορεί να χάσετε την ακοή σας στις υψηλότερες συχνότητες», λέει ο Dr Reisinger. «Αυτό σημαίνει ότι ένα κομμάτι της μουσικής δεν θα είναι πια εκεί για σένα. Μπορεί να σου άρεσε ένα τραγούδι όταν ήσουν νεότερος και απλά να μην μπορείς να το ακούσεις με τον ίδιο τρόπο».
Μερικές φορές, οι άνθρωποι που κάποτε αγαπούσαν να ακούν μουσική, τώρα δεν βρίσκουν καθόλου ευχαρίστηση σε αυτήν και δεν έχει πάντα τις ρίζες της σε κάτι επιστημονικό. Για μερικούς ανθρώπους, συνειδητοποιούν ότι απλώς δεν αισθάνονται το ίδιο πια για αυτήν κάνοντας την επιλογή να την αφαιρέσουν εντελώς από τη ζωή τους.
«Μια μέρα, όταν ήμουν στην Ιταλία για διακοπές και άκουγα μουσική, ξαφνικά μου ήρθε να την σταματήσω έτσι απλά», εξήγησε ο YouTuber ecofriend.lia. «Έβγαλα τα ακουστικά μου, σταμάτησα το τραγούδι και ένιωσα τόσο όμορφα. Ο χώρος που είχα στο μυαλό μου ήταν πολύ καλύτερος χωρίς μουσική. Δεν θέλω να πω ότι το να ακούς μουσική είναι κακό, αλλά απλώς θέλω να πω ότι το να μην έχεις ήχους γύρω σου μπορεί επίσης να είναι ευεργετικό».
